Wat is HSP (High Sensitive Person)
Zoals bovenmatig intelligente mensen hoogbegaafd worden genoemd, worden bovenmatig gevoelige mensen hoogsensitief genoemd. Hoog sensitiviteit is geen stoornis maar een erkend persoonlijkheids- kenmerk waarbij het zenuwstelsel en de zintuigen fijngevoeliger zijn. De Amerikaanse Elaine Aron is de grondlegster van het begrip HSP. Op youtube kun je diverse filmpjes vinden waarin zij in eigen woorden uitlegt wat HSP inhoudt.
HSP is een uit onderzoek gebleken eigenschap van het zenuwstelsel in combinatie met de hersenen. Het zenuwstelsel is fijngevoeliger, neemt meer details waar en deze prikkels worden intensiever waargenomen.
HSP heeft met vier kenmerken te maken: diepgaande verwerking, overprikkeling, emotionaliteit en oog voor details.
Maar liefst 20% van de bevolking wereldwijd is hoogsensitief. (1 op de 5 mensen). Het merendeel van hen weet dit echter niet van zichzelf.
Het komt zowel bij mannen als vrouwen voor.
Het is geen afwijking of erkende psychische stoornis.
Het is een aangeboren eigenschap en genetisch bepaald.
Er zijn altijd al mensen geweest die gevoeliger waren dan anderen, maar voeger werd hier niet veel aandacht aan besteed. Daarnaast zijn er in de huidige maatschappij veel meer prikkels te verwerken en is de tijds-en prestatiedruk toegenomen waardoor het meer zichtbaar wordt.
Er zijn 2 soorten HSP’s:
Er zijn globaal genomen twee soorten HSP’s: de grootste groep, zo’n 70%, is van nature rustig en meer introvert. Zij voelen zich prettig bij een redelijk gelijkmatig leven met weinig risico’s. Het andere deel, ongeveer 30% van de HSP’s, heeft juist behoefte aan nieuwe ervaringen en spanning en is meer extravert. Zij worden ook wel HSS genoemd, ‘High Sensation Seekers’. Zij zijn enerzijds snel verveeld en op zoek naar uitdaging, maar raken anderzijds snel overbelast. Zij leven als het ware met één voet op de rem en één voet op het gaspedaal.
Diverse eigenschappen, kenmerken van HSP’s
* Nemen intenser, subtieler waar.
* Veel dagdromen, fantaseren en overwegen (rijk, diep en innerlijk leven).
* Voelen sferen, stemmingen heel goed aan.
* Raken meer dan gemiddeld geroerd door kunst, natuur en muziek.
* Emoties (eigen en die van een ander) worden intenser gevoelt.
* Hebben moeite met verkrijgen van structuur en moeite met plannen.
* Zijn niet verlegen, maar kunnen wel zo overkomen.
* Heeft het gevoel anders te zijn dan anderen.
* Voelen zich vaak niet op hun gemak door prikkels van buitenaf.
* Functioneren minder goed als ze geëvalueerd of geobserveerd worden.
* In contact met anderen kun je “leeg” lopen
* Moeite met grenzen aangeven, zijn vaak zorgzaam en vooruitlopend op behoeften van anderen.
* Hebben betrekkelijk meer en sneller last van spanning en fysieke klachten zoals allergieën, maag/darmklachten, stress, chronische vermoeidheid etc.
* Een gedetailleerde, intensere en subtielere waarneming.
* Hebben groter risico op depressiviteit, verslavingen, angsten en stemmingswisselingen.
* Moeite met verwerken van indrukken, harde geluiden.
* Brede belangstelling en mogelijkheid zaken snel te leren.
* Zeer sterke intuïtie
* Moeite gevoelens van zichzelf en anderen van elkaar te kunnen onderscheiden.
Omdat HSP-ers een sterk ontwikkelde intuïtie hebben, kunnen ze zich goed inleven in een ander. Ook hebben ze vaak een goed beeld van oorzaak en gevolg. Dit houdt in dat ze een gebeurtenis vaak al kunnen voorzien (ze weten vaak precies wat er gaat gebeuren)
Er zijn diverse HSP testen op het internet te vinden om te kijken of jij ook HSP bent.
Hieronder een test voor volwassenen en voor kinderen.
De HSP test is een zelftest die bestaat uit een 23 tal vragen. De HSP test werd ontwikkeld door Elaine Aron en Arthur Aron (1997). Dit gebeurde aan de hand van kwalitatieve interviews met hoogsensitieve personen . De vragenlijst is ontworpen om de individuele verschillen te meten bij hooggevoeligheid en meet de gevoeligheid aan verschillende stimuli zoals pijn, cafeïne, honger, hevige films en hevig lawaai. In verschillende wetenschappelijke onderzoeken werden de psychometrische eigenschappen van de HSP-schaal onderzocht. De resultaten toonden aan dat deze schaal valide en betrouwbaar is om het concept hooggevoeligheid te meten.
De HSP Test voor volwassenen
Beantwoord alle vragen. Beantwoord het zoals het voor jou voelt. Antwoord met Ja als het enigszins opgaat.
(schrijf het aantal keer ja en/of nee op)
Antwoord: Ja/Nee
Ik ben me bewust van subtiele signalen in mijn omgeving.
Ik word beïnvloed door stemmingen van anderen.
Ik ben nogal gevoelig voor pijn.
Tijdens drukke dagen merk ik dat ik behoefte heb om me terug te trekken op een plek waar ik ongestoord alleen kan zijn.
Ik ben gevoelig voor de effecten van cafeïne.
Ik raak gemakkelijk overvoerd door dingen als fel licht, sterke geuren, grove weefsels of harde sirenes.
Ik heb een rijke complexe innerlijke belevingswereld.
Ik voel mij niet op mijn gemak bij harde geluiden.
Ik kan diep ontroerd raken door kunst of muziek.
Ik ben consciëntieus (wil dingen volgens mijn geweten doen).
Ik schrik gemakkelijk.
Ik voel me opgejaagd als ik veel moet doen in korte tijd.
Ik raak geïrriteerd als mensen proberen me te veel dingen tegelijk te laten doen.
Ik doe erg mijn best te voorkomen dat ik fouten maak of dingen vergeet.
Ik kijk uit principe niet naar gewelddadige films of tv-shows.
Ik voel me ongemakkelijk als er om mij heen veel gebeurt.
Veranderingen in mijn leven brengen mij van mijn stuk.
Ik heb een neus voor delicate geuren, smaken, geluiden en geniet daarvan.
Het vermijden van situaties die me van streek maken heeft bij mij een hoge prioriteit.
Als kind werd ik door mijn ouders of leraren gevoelig of verlegen gevonden.
Als mensen zich in een fysieke omgeving niet prettig voelen, weet ik meestal wat er moet gebeuren om dat te veranderen.
Als ik erge honger heb heeft dat sterke invloed op mijn concentratievermogen of mijn humeur.
Als ik met iemand moet wedijveren of op mijn vingers word gekeken, word ik zo nerveus dat mijn prestaties veel minder zijn dan gewoonlijk.
Evaluatie van de HSP test
Geef jezelf een punt voor iedere “ja”.
0-7 punten
Je bent waarschijnlijk geen HSP-er. Hoewel dat niet met zekerheid te zeggen is. Want als er bijvoorbeeld twee items heel erg waar zijn voor jou kan het zijn dat je wel hoogsensitief bent.
8-14 punten
Er zijn verschillende gradaties in sensitiviteit. Je bent waarschijnlijk wel sensitief maar mogelijk niet hoogsensitief. Dat kan een groot voordeel zijn omdat je wel veel dingen aan kan voelen, maar niet de problemen hebt die de hoogsensitieven hebben.
15-23 punten
Je bent heel waarschijnlijk hoogsensitief (HSP-er). Je bent gevoeliger voor nuance verschillen dan de meeste andere mensen. Het kan nut hebben om een boek te lezen over hoogsensitiviteit of kennis te maken met andere HSP-ers. Het kan zijn dat je heel veel herkent en daardoor iets bewuster wordt van deze eigenschap van je.
HSP test voor kinderen
Beantwoord alle vragen. Beantwoord het zoals het voor jou voelt. Antwoord met Ja als het enigszins opgaat.
(schrijf het aantal keer ja en/of nee op)
Mijn gevoelige kind:
Schrikt snel
Heeft last van kleren die kriebelen, naden in sokken of kledingmerkjes prikken op de huid
Houdt over het algemeen niet van grote verrassingen
Leert meer van een vriendelijke terechtwijzing dan een strenge straf
Lijkt gedachten te kunnen lezen
Gebruikt moeilijke woorden voor zijn/haar leeftijd
Ruikt elk vreemd geurtje
Heeft een scherpzinnig gevoel voor humor
Lijkt zeer intuïtief
Is moeilijk in slaap te krijgen na een opwindende dag
Heeft moeite met grote veranderingen
Wil zich verkleden als zijn/haar kleren nat of zanderig zijn geworden
Stelt veel (waarom) vragen
Is een perfectionist
Heeft oog voor het verdriet van anderen
Houdt meer van rustige spelletjes
Stelt diepzinnige, beschouwende vragen
Is zeer gevoelig voor pijn
Kan slecht tegen een luidruchtige omgeving
Heeft oog voor detail (iets op andere plek, verandering aan iemands uiterlijk e.d.)
Kijkt eerst of het veilig is alvorens ergens in te klimmen
Presteert het best wanneer er geen vreemden bij zijn
Beleeft de dingen intensief
Evaluatie van de HSP test
Tel nu het aantal keren dat je de vragen met ‘Ja’ hebt beantwoord bij elkaar op.
0-12 punten
Je hebt waarschijnlijk geen HSK (Hoog Sensitief Kind), hoewel dat niet met 100% zekerheid te zeggen is. Als er bijvoorbeeld twee items heel erg waar zijn voor jou kan het zijn dat je kind alsnog hoogsensitief is.
13-23 punten
Je kind is zeer waarschijnlijk hoogsensitief (HSK). Hij/zij is gevoeliger voor nuance verschillen (merkt meer op) dan de meeste andere kinderen.
Bron: nieuwetijdskinderen.nl
Problemen van HSP
Hoogsensitief zijn hoeft geen probleem te vormen, als je weet hoe je er mee om moet gaan. Maar daar zit vaak het probleem; want veel mensen weten niet dat ze HSP zijn en weten dus niet waar bepaalde problemen vandaan komen. HSP kan sterk van invloed zijn op het persoonlijk leven, werk en relaties. Veel hoogsensitieve mensen ervaren in eerste instantie last van hun eigenschap, en vragen zich af wat er mis is met hen. Zij hebben de neiging zichzelf te willen veranderen, en hun eigenschap te onderdrukken of negeren, met alle gevolgen van dien.
Een aantal kwaliteiten van HSP’s:
HSP’s hebben een groot empathisch vermogen en voelen stemmingen en emoties van anderen feilloos aan. Dit is een handige en mooie eigenschap voor zichzelf en anderen. Mensen voelen zich snel begrepen en gezien door HSP’s, waardoor ze een grote steun kunnen zijn voor veel mensen.
HSP’s hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel en zijn perfectionistisch, wat hen zeer goede werknemers maakt.
Door hun opmerkzaamheid, oog voor detail en de gave om gevoelens op te pikken merken zij snel op als er iets aan de hand is of mis is.
HSP’s zijn vaak erg intelligent en hun emotionele intelligentie is ook hoog.
HSP’s zijn dienstbaar en zachtaardig. Wanneer HSP’s dit inzetten in de samenleving zonder zichzelf te verliezen is dit een prachtige kwaliteit.
HSP’s hebben een sterke intuïtie, wat enorm van pas komt bij allerlei situaties in het leven.
HSP’s kunnen zich goed afstemmen op- en verbinden met licht, liefde en oprechte vreugde.
HSP’s leven en werken vanuit roeping, idealisme, passie en hun hart, wat de wereld een mooiere plek maakt. HSP’s veranderen de samenleving naar een plek die meer op het hart (liefde) gericht is en minder op het ratio (ego).
HSP’s ervaren alles intenser, dus kunnen ook intenser genieten van dingen.
HSP’s hebben een grote interesse in persoonlijke ontwikkeling en hebben een sterk vermogen tot zelfreflectie, wat hun veel groei en kansen bied in het leven.
HSP’s maken meer gebruik van hun rechter hersenhelft, waar prachtige eigenschappen vandaan komen, zoals creativiteit, fantasie, intuïtie en het vermogen tot beelddenken en visualiseren, wat veel voordelen kan opleveren. Zo hebben zij bv een betere uitlaatklep voor hun gevoel, en kunnen zij dingen creëren (dmv de kracht van gedachten en beelddenken, wat hun leven zeer positief kan beïnvloeden.
HSP’s staan compleet in verbinding met de wereld om hun heen. Ze voelen makkelijker een connectie met andere mensen en met de natuur.
Om deze kwaliteiten en gaven te ontwikkelen en neer te kunnen zetten in de wereld, is het onder andere belangrijk om te leren jezelf en je eigenschappen te (h)erkennen, bij jezelf te blijven, goed te leren aarden, onderscheiden wat wel en niet bij jou hoort, omgaan met emoties, omgaan met prikkels, op je gevoel leren vertrouwen, grenzen te bewaken, jezelf te beschermen, je innerlijke kracht te versterken en te leren loslaten en ontspannen.
